Hiện nay, phát triển kinh tế là mục tiêu hàng đầu trong chính sách phát triển của nhiều quốc gia trên phạm vi toàn thế giới, đặc biệt là đối với các nước đang phát triển như Việt Nam.
Cầu Hiền Lương
Trong đó, du lịch với tư cách là một ngành quan trọng, mang lại nhiều lợi ích cho nền kinh tế, luôn được chú trọng và phát triển. Đảng và Nhà nước Việt Nam đã xác định “phát triển du lịch là một chiến lược quan trọng trong đường lối phát triển kinh tế - xã hội nhằm góp phần thực hiện công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước” và “phát triển du lịch thực sự trở thành một ngành kinh tế mũi nhọn”. Cùng với sự phát triển của khoa học kỹ thuật, đời sống vật chất của con người không ngừng được cải thiện, đồng thời cũng đặt con người trước những áp lực nặng nề, khắc nghiệt. Vì vậy nhu cầu nghĩ ngơi, giải trí, du lịch thưởng ngoạn, bồi bổ tái tạo sức khoẻ, như là một nhu cầu tất yếu và đòi hỏi đáp ứng ngày một cao hơn về cả chất lượng và loại hình.
Quảng Trị là một tỉnh nằm ở Bắc Trung bộ, có diện tích đất tự nhiên 4.745,77 km2 , vùng rừng núi có diện tích 2.535 km2 chiếm 55,2%, trong đó vùng núi cao có diện tích 1.826 km2, chiếm 39,8% . Vùng gò đồi có diện tích 361 km2 chiếm 7,9%. Vùng đồng bằng ven biển có diện tích 1.694 km2 chiếm 36,9%. Quảng Trị nằm giữa giao lộ Tuyến Bắc - Nam và Tuyến Đông – Tây, là cửa ngõ nối Miền Trung Việt Nam với các nước dọc tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây. Với hệ thống giao thông thuận lợi, bao gồm đường bộ: Quốc lộ 1A, đường ven biển song song với quốc lộ 1A, đường Hồ Chí Minh, Quốc lộ 9 qua cửa khẩu quốc tế Lao Bảo, quốc lộ 14 nối với cửa khẩu quốc tế La Lay trên tuyến đường xuyên Á; đường sắt chạy theo hướng Bắc – Nam; đường thủy có Cảng Cửa Việt có thể đón tàu có trọng tải 5000 – 6500 DWT, Cảng nước sâu Mỹ Thủy sau khi xây dựng sẽ đón tàu có trọng tải 50.000 DWT ra vào cảng gắn liền với khu Đông – Nam Quảng Trị sẽ là cửa ngỏ gần nhất mở ra biển về phía Đông của Tiểu vùng Sông MêKông.
Quảng Trị có tiềm năng rất lớn trong việc phát triển du lịch với nguồn tài nguyên tự nhiên và di sản văn hoá có giá trị như Bãi tắm Cửa Tùng, Cửa Việt, Mỹ Thuỷ, khu danh thắng Đakrông, Trằm Trà Lộc, rừng nguyên sinh Rú Lịnh, Đảo Cồn Cỏ... Lịch sử đã để lại trên mảnh đất Quảng Trị một hệ thống di tích lịch sử chiến tranh đồ sộ và độc đáo. Trong số 516 di tích danh thắng tiêu biểu phải kể đến những di tích có giá trị lớn đối với du lịch như: Cụm tích quốc gia đặc biệt đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải, Di tích quốc gia đặc biệt Thành Cổ Quảng Trị và các địa điểm lưu niệm sự kiện 81 ngày đêm năm 1972, Di tích quốc gia đặc biệt địa đạo Vịnh Mốc và hệ thống làng hầm huyện Vĩnh Linh, di tích quốc gia đặc biệt hệ thống đường Trường Sơn trên đất Quảng Trị, Cồn Tiên - Dốc Miếu (hàng rào điện tử Mc. Namara) Khe Sanh – Tà Cơn, Chùa Sắc tứ, Trung tâm hành hương Đức mẹ La Vang… Đặc biệt với 75km bờ biển dài chan hoà ánh nắng, nước biển trong xanh, bãi cát trắng mịn màng, hứa hẹn trong tương lai những khu du lịch ven biển sẽ có những bước phát triển mạnh mẽ, góp phần đưa du lịch Quảng Trị trở thành một ngành kinh tế chủ lực, nâng cao đời sống người dân, xoá đói giảm nghèo bền vững, cùng cả tỉnh thực hiện thành công nhiệm vụ chiến lược công nghiệp hoá, hiện đại hoá.
Đài tưởng niệm Thành cổ Quảng Trị
Thực hiện Nghị quyết số 02-NQ/TU ngày 15/11/2001 của Tỉnh ủy Về phát triển Du lịch Quảng Trị đến năm 2010; Nghị quyết số 06-NQ/TU ngày 12/12/2006 của Tỉnh ủy Về đẩy mạnh đầu tư, khai thác tiềm năng, lợi thế hành lang kinh tế Đông – Tây đến năm 2010, có tính đến năm 2015; Nghị quyết số 13/2007/NQ-HĐND ngày 10/8/2007 của Hội đồng nhân dân tỉnh Về Quy hoạch, kế hoạch phát triển Thương mại – Du lịch Quảng Trị và tuyến Hành lang kinh tế Đông – Tây giai đoạn 2007-2010, tầm nhìn đến năm 2020. Thời gian qua, được sự quan tâm chỉ đạo, ủng hộ tạo điều kiện của lãnh đạo tỉnh, Tổng cục Du lịch và các Bộ ngành Trung ương, đồng thời có sự phối hợp, hỗ trợ của chính quyền địa phương các cấp, cũng như sự quan tâm của các nhà đầu tư, các doanh nghiệp du lịch trong và ngoài nước. Du lịch Quảng Trị đã có những định hướng phát triển mới đi vào chất lượng hơn, và đã thu được những kết quả nhất định trong việc thu hút vốn đầu tư trong nước và nước ngoài cho đầu tư phát triển du lịch, thể hiện qua số dự án và số vốn đăng ký tăng nhanh, kênh huy động vốn đa dạng, thu hút nhiều thành phần kinh tế tham gia đầu tư, nhiều dự án đã, đang và sẽ triển khai đầu tư góp phần mang lại diện mạo mới cho du lịch Quảng Trị.
Vốn đầu tư có vai trò rất quan trọng đối với sự phát triển của ngành du lịch. Để đưa du khách đến với các địa điểm du lịch, trước hết phải đầu tư xây dựng các cơ sở hạ tầng như hệ thống giao thông, phương tiện vận chuyển…Muốn giữ chân du khách phải đầu tư xây dựng, tôn tạo các khu du lịch, xây dựng cơ sở lưu trú, hoàn chỉnh hệ thống thông tin liên lạc, cung cấp năng lượng, nước sạch cho các khu du lịch…Muốn tăng nguồn thu từ khách du lịch phải đầu tư vốn để tạo ra các sản phẩm du lịch đa dạng, phong phú và hấp dẫn…Do đó việc xác định quy mô và định hướng đầu tư vốn đúng đúng đắn sẽ tạo điều kiện cho du lịch phát triển bền vững, khai thác tốt các tiềm năng lợi thế và bảo vệ cảnh quan môi trường.
Tỉnh Quảng Trị xác định, từng bước đưa du lịch trở thành ngành kinh tế quan trọng trong cơ cấu kinh tế của tỉnh, vì vậy tăng cường thu hút vốn đầu tư vào du lịch là sự cần thiết khách quan vì: Thu hút vốn đầu tư vào phát triển du lịch góp phần tăng trưởng kinh tế, chuyển dịch cơ cấu kinh tế, tăng cường khoa học kỹ thuật và nâng cao năng lực quản lý điều hành kinh doanh, tạo công ăn việc làm và tăng thu cho ngân sách. Trong những năm vừa qua, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo sâu sát của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, sự hướng dẫn, giúp đỡ tận tình của các cấp các ngành và của địa phương, sự nhiệt tình ủng hộ của nhân dân về chủ trương phát triển dịch vụ - du lịch. Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch đã tích cực chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện các Nghị quyết của Tỉnh ủy và Nghị quyết của HĐND tỉnh như: Đẩy mạnh công tác thông tin quảng bá, xúc tiến du lịch, xúc tiến đầu tư du lịch vào các khu quy hoạch du lịch của tỉnh nói chung và các Khu dịch vụ - du lịch nói riêng. Trong đó, đã sử dụng đa dạng các kênh thông tin, khai thác lợi thế công nghệ thông tin, kết hợp với hệ thống thông tin đại chúng, trực quan, tổ chức các lễ hội, hội nghị, hội thảo, hội chợ triển lãm chuyên đề, phối hợp tổ chức các đoàn farmtrip bước đầu thu được những kết quả khả quan.
Về thu hút nguồn vốn đầu tư trong nước: Tính đến thời điểm hiện tại, tổng số dự án đã và đang được đầu tư tại các khu dịch vụ du lịch của tỉnh là 20 dự án với tổng diện tích đất 207,9 ha và tổng số vốn đăng ký đầu tư là 3.462 tỷ đồng, tổng số vốn đã thực hiện là 179,6 tỷ đồng. Trong đó dự án đã hoàn thành đưa vào sử dụng là 03 dự án trên diện tích đất 5,23 ha với tổng vốn đầu tư 56,6 tỷ đồng; dự án đang triển khai là 06 dự án trên diện tích đất 11,82 ha với tổng vốn đầu tư đăng ký là 361 tỷ đồng, số vốn đã thực hiện là 123 tỷ đồng; dự án hoàn thành thủ tục thuê đất nhưng chưa triển khai xây dựng là 05 dự án trên tổng diện tích đất 41,6 ha với tổng vốn đầu tư 670,5 tỷ đồng; dự án đã được UBND tỉnh phê duyệt quy hoạch chi tiết và chấp thuận chủ trương cho thuê đất đang phê duyệt dự án đầu tư và lập thủ tục thuê đất là 06 dự án trên tổng diện tích đất 149,2ha với tổng vốn đăng ký đầu tư 2.373,8 tỷ đồng. Ngoài ra hiện trong tỉnh đã có 02 khách sạn 4 sao được đầu tư xây dựng với tổng kinh phí đầu tư 581 tỷ đồng đạt tiêu chuẩn lưu trú quốc tế.
Nhìn chung nguồn vốn này đang đóng vai trò chủ đạo, tuy nhiên do ảnh hưởng bởi khủng hoảng và suy thoái kinh tế thế giới, kinh tế trong nước gặp nhiều khó khăn, tiềm lực và kinh nghiệm của nhà đầu tư còn hạn chế nên các dự án chậm triển khai, quy mô nhỏ, sản phẩm du lịch đơn điệu chưa tạo được sức hút hấp dãn du khách và các nhà đầu tư khác đến Quảng Trị.
Về thu hút nguồn vốn đầu tư ngoài nước: Trong thời gian qua lĩnh vực du lịch chỉ thu hút được dự án ODA trong khuôn khổ dự án Phát triển du lịch bền vững tiểu vùng sông Mekong mở rộng, tổng số vốn đầu tư tại Quảng Trị 1,7 triệu USD thực hiện trong giai đoạn 2009-2013 với các nội dung chính: Xây dựng Trung tâm Thông tin du lịch Lao Bảo; Xây dựng cơ sở hạ tầng du lịch cộng đồng Khu du lịch sinh thái suối nước nóng Klu - xã Đakrông- huyện Đakrông; xây dựng hệ thống biển báo du lịch dọc tuyến đường 9 xuyên Á; cung cấp trang thiết bị, xây dựng các tài liệu xúc tiến quảng bá, tổ chức các hoạt động khảo sát, nghiên cứu, đào tạo nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ quản lý nhà nước về du lịch, nguồn nhân lực cho các doanh nghiệp du lịch và người dân tham gia hoạt động du lịch trong tỉnh.
Về nguồn vốn đầu tư phát triển từ ngân sách nhà nước: Trong giai đoạn 2005 – 2014 tổng nguồn vốn chương trình mục tiêu đầu tư để xây dựng cơ sở hạ tầng các khu du lịch của Trung ương hỗ trợ là 160 tỷ đồng, nguồn vốn do địa phương đầu tư là 40 tỷ đồng bước đầu hình thành cơ sở hạ tầng thiết yếu cho các khu du lịch biển Cửa Việt – Cửa Tùng nhằm tạo động lực phát triển, thu hút đầu tư, hình thành cơ sở dịch vụ du lịch sinh thái biển.Vốn đầu tư ngoài nước (bao gồm vốn FDI và vốn ODA) là nguồn vốn hết sức quan trọng, có khả năng tạo ra sự đột phá cho du lịch Quảng Trị, do vậy ngoài việc tiếp xúc vận động dự án đàu tư FDI, trước mắt cần tập trung vận động nguồn vốn ODA đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch giai đoạn 2016-2020 trong khuôn khổ chương trình hợp tác Tiểu vùng GMS, đây là cơ hội lớn để thu hút nguồn vốn này vì Quảng Trị là tỉnh được đánh giá thực hiện tốt giai đoạn trước của dự án, hiện đã được các bộ ngành trung ương ủng hộ đưa vào danh mục địa phương được tài trợ giai đoạn tiếp theo.
Như vậy có thể thấy vốn đầu tư nước ngoài trực tiếp (FDI) vào Quảng Trị trong thời gian qua không có, chỉ mới có nguồn vốn vay ưu đãi hỗ trợ đầu tư phát triển ODA đầu tư vào du lịch Quảng Trị. Mặc dầu nguồn vốn ODA có những đóng góp quan trọng cho du lịch Quảng Trị trong những năm qua nhưng chưa xứng với tiềm năng và nhu cầu đầu tư của tỉnh. Các dự án lớn với những sản phẩm du lịch đa dạng, các công trình đầu tư cơ sở hạ tầng du lịch cần vốn lớn vẫn chưa được các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm, lượng vốn đầu tư vào ngành du lịch của nhà đầu tư trong nước vẫn đóng vai trò chủ đạo. Sự phát triển của ngành du lịch Q!uảng Trị rất cấn nguồn vốn đầu tư từ nước ngoài.
Để thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào du lịch Quảng Trị trong thời gian tới, cần thực hiện các biện pháp sau: Tiếp tục đầu tư đồng bộ hạ tầng kỹ thuật phục vụ du lịchtại các khu du lịch của tỉnh; Tăng cường công tác xúc tiến, hỗ trợ đầu tư theo phương thức vận động đầu tư theo từng dự án, tiếp xúc trực tiếp với nhà đầu tư tiềm năng, phù hợp với từng dự án; Khuyến khích thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài hoặc liên doanh với nước ngoài theo hướng ưu tiên đầu tư vào các dự án lớn như khu vui chơi giải trí, khu nghỉ dưỡng cao cấp, sân golf…ở những khu vực ưu tiên phát triển du lịch của tỉnh với quỹ đất quy mô lớn, chất lượng cao; Giao trách nhiệm đầu mối cho một đơn vị để thực hiện cơ chế “ một cửa liên thông” về các thủ tục tạo môi trường thông thoáng, thuận lợi cho nhà đầu tư.
Để du lịch Quảng Trị phát triển bền vững, ngoài các biện pháp trên cần thực hiện đồng bộ các giải pháp hỗ trợ đồng bộ trong thu hút đầu tư nước ngoài như sau: Thu hút đầu tư phát triển du lịch Quảng Trị theo hướng bền vững, gắn chặt phát triển du lịch với bảo vệ môi trường tự nhiên, bảo vệ các tài sản văn hóa lịch sử và góp phần xây dựng cộng đồng địa phương; Sử dụng hợp lý nguồn vốn ngân sách nhà nước để hoàn thiện cơ sở hạ tầng thiết yếu, đầu tư đồng bộ, có trọng tâm, trọng điểm làm cơ sở kích thích phát triển du lịch; ưu tiên đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng du lịch, quảng bá xúc tiến du lịch, đào tạo nguồn nhân lực du lịch…để tạo tính hấp dẫn trong thu hút đầu tư; Tăng cường công tác xúc tiến đầu tư, quảng bá du lịch, hợp tác liên kết, tìm kiếm và mở rộng thị trường theo hướng chủ động, chuyên nghiệp; Chú trọng đào tạo, phát triển nguồn nhân lực phục vụ du lịch nhằm đáp ứng nhu cầu nguồn nhân lực trước mắt cũng như lâu dài; Đa dạng và nâng cao chất lượng sản phẩm du lịch trên cơ sở khai thác thế mạnh, lợi thế so sánh về vị trí địa lý và tài nguyên du lịch của địa phương; Tiếp tục cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường đầu tư lành mạnh; tăng cường công tác hỗ trợ đầu tư, hỗ trợ doanh nghiệp.
Du lịch Quảng Trị đang trên đường hội nhập và phát triển sâu rộng, với tiềm năng đa dạng và nền văn hóa độc đáo, với sự hợp tác liên kết chặt chẽ với các địa phương trong vùng, tin chắc Quảng Trị có nhiều cơ hội để thu hút nguồn vốn đầu tư trong và ngoài nước để phát triển du lịch tương xứng với tiềm năng hiện có trong khu vực và lợi thế đầu cầu trên tuyến Hành lang kinh tế Đông – Tây.
Nguồn: (dulich.quangtri.gov.vn)