(QTO) - Nhằm góp phần cùng với cả nước tháo gỡ “thẻ vàng” của Ủy ban châu Âu (EC) đối với thủy sản Việt Nam xuất khẩu vào thị trường châu Âu, thời gian qua, công tác chống khai thác bất hợp pháp, không báo cáo và không theo quy định (IUU) trên địa bàn tỉnh đã được triển khai hết sức quyết liệt. Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực, công tác chống khai thác IUU vẫn đang gặp nhiều khó khăn, thách thức cần được tháo gỡ.
|
Bốc dỡ hải sản khai thác tại cảng cá Cửa Việt - Ảnh: L.A
|
Nhiều chuyển biến trong ngư dân
Trao đổi với chúng tôi khi đang làm thủ tục xuất cảng tại Văn phòng thanh tra, kiểm tra, kiểm soát nghề cá (Văn phòng IUU) đặt tại cảng cá Cửa Việt, ngư dân Bùi Đình Thủy, thuyền trưởng tàu cá số hiệu QT 90709TS cho biết, tuân thủ các quy định về chống khai thác IUU, ông đã bỏ ra hơn 25 triệu đồng để lắp đặt thiết bị giám sát hành trình cho tàu cá và chấp hành việc bật thiết bị liên tục 24/24 giờ trong quá trình hoạt động trên biển; đánh bắt đúng ngư trường, không vượt ranh giới ra khai thác ở vùng biển nước ngoài; thông báo trước 1 giờ cho tổ chức quản lý cảng cá trước khi ra, vào cảng; thực hiện nghiêm túc việc ghi, nộp nhật ký khai thác theo đúng hướng dẫn của cơ quan chức năng… “Không chỉ tôi mà hầu hết các tàu cá xa bờ của ngư dân ở địa phương đều chấp hành nghiêm túc các quy định về chống khai thác IUU; nhất là không vượt ranh giới sang vùng biển nước ngoài. Có như vậy mới đưa nghề cá của tỉnh phát triển bền vững. Sản phẩm của ngư dân khai thác mới có thể xuất khẩu được sang thị trường châu Âu, mang lại hiệu quả kinh tế cao hơn”, ông Thủy nói.
Còn ngư dân Nguyễn Văn Hóa, chủ tàu cá vỏ thép số hiệu QT 93333TS thì chia sẻ, trước đây ngư dân làm nghề biển như ông ít khi để ý đến những quy định của Nhà nước, nhất là những quy định về vùng, tuyến khai thác; ghi chép nhật ký khai thác… Nhưng sau khi được tuyên truyền, vận động thì ông và hầu hết các ngư dân đều nắm rõ Luật Thủy sản, các quy định chống khai thác IUU và nhắc nhở nhau cùng thực hiện. “Cùng với việc tuyên truyền thì hiện nay ngành chức năng cũng kiểm soát chặt chẽ việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình, đánh dấu tàu cá, giấy phép khai thác thủy sản; các giấy tờ về đăng ký, đăng kiểm, danh bạ thuyền viên, chứng chỉ các chức danh tàu cá… Tàu cá nào không có thì khỏi ra khơi. Mà tàu cá nằm bờ thì ngư dân chúng tôi… đói! Nói không ngoa chứ bây giờ những lúc nghỉ ngơi sau chuyến biển, IUU là chủ đề được ngư dân chúng tôi bàn luận sôi nổi nhất”, ông Hóa bộc bạch.
Chi cục trưởng Chi cục Thủy sản Nguyễn Hoài Nam cho biết, thời gian qua, đơn vị đã cùng với các địa phương ven biển, Ban quản lý cảng cá, bộ đội biên phòng… tập trung tuyên truyền các quy định chống khai thác IUU, Luật Thủy sản cho chủ tàu, thuyền trưởng và ngư dân bằng nhiều hình thức, phù hợp với từng đối tượng và đã tạo chuyển biến mạnh mẽ trong cộng đồng ngư dân. Ông Nam thông tin, đến thời điểm này toàn tỉnh đã có 172 tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên lắp đặt thiết bị giám sát hành trình và bật 24/24 giờ khi ra khơi. Hầu hết các tàu cá xa bờ đều chấp hành nghiêm việc đánh dấu tàu cá; ghi, nộp nhật ký khai thác sau mỗi chuyến biển… Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, truy xuất nguồn gốc thủy sản khai thác cũng được thực hiện chặt chẽ. Chỉ tính trong 5 tháng đầu năm 2021, 2 Văn phòng IUU tại cảng cá Cửa Tùng và Cửa Việt đã kiểm tra hơn 330 lượt tàu rời cảng; hơn 240 lượt tàu cá cập cảng bốc dỡ thủy sản với hơn 212 tấn hải sản đã được kiểm tra thông tin nhật ký khai thác và thực tế trên tàu phù hợp với nghề khai thác. Đã ban hành nhiều quy định về quản lý, khai thác và sử dụng thông tin, dữ liệu của hệ thống giám sát tàu cá, xử lý tàu cá mất tín hiệu kết nối, tàu cá vi phạm ranh giới trên biển… “Thông qua hệ thống giám sát hành trình tàu cá đã theo dõi, cảnh báo và ngăn chặn các tàu cá hoạt động trên biển, nhất là vùng biển vịnh Bắc Bộ, vùng biển Hoàng Sa không vượt ranh giới vùng biển cho phép đã được cài đặt trên hệ thống giám sát hành trình. Do vậy, đến nay không có tàu cá và ngư dân Quảng Trị vi phạm vùng biển nước ngoài bị bắt giữ”, ông Nam thông tin.
Nỗ lực tháo gỡ cảnh báo "thẻ vàng" của EC
Mặc dù đạt được nhiều kết quả tích cực nhưng theo đánh giá, công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh vẫn còn tồn tại một số hạn chế như vẫn còn 117 tàu cá có chiều dài từ 15m trở lên chưa lắp đặt thiết bị giám sát hành trình; trong đó có 93 tàu cá chưa lắp đặt do đặc thù của tàu cá Quảng Trị vướng các quy định mới của Luật Thủy sản 2017 và 24 tàu cá chưa chấp hành lắp đặt theo quy định. Tình trạng tàu cá vượt qua ranh giới khai thác trên biển; mất tín hiệu giám sát hành trình vẫn còn xảy ra. Việc cập cảng cá chỉ định để bốc dỡ hải sản, khai báo trước 1 giờ khi tàu cá cập cảng và rời cảng chưa được chủ tàu, thuyền trưởng thực hiện nghiêm túc. Số lượng tàu cá được cấp giấy phép khai thác thủy sản còn khá thấp, nhất là đối với số tàu cá hoạt động ở vùng bờ và vùng lộng. Công tác thực thi pháp luật, tuần tra, kiểm soát, xử lý vi phạm về IUU trên biển còn gặp nhiều khó khăn do tàu kiểm ngư có công suất nhỏ, xuống cấp, tốc độ chậm; chế tài xử lý, xử phạt của cơ quan chức năng và các địa phương đối với các tàu cá bị cảnh báo qua hệ thống giám sát hành trình chưa nghiêm khắc, chưa có tính răn đe…
Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và PTNT Nguyễn Phú Quốc cho biết, để thực hiện tốt công tác chống khai thác IUU trên địa bàn tỉnh, cùng với tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền nhằm nâng cao nhận thức cho ngư dân, Sở Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo Chi cục Thủy sản, Ban quản lý cảng cá, Văn phòng IUU tăng cường hơn nữa công tác kiểm tra tàu cá cập cảng để bốc dỡ hải sản và rời cảng đi khai thác. Kiên quyết không làm thủ tục xuất bến đối với các tàu cá vi phạm và chưa được Ban quản lý cảng cá ký chứng thực xác nhận sổ danh bạ thuyền viên; không chấp hành quy định kiểm tra tàu cá tại cảng theo quy định; không có hoặc hết hạn giấy phép khai thác, giấy chứng nhận an toàn kỹ thuật, giấy chứng nhận an toàn thực phẩm trên tàu cá và các trang thiết bị khai thác theo quy định. Tăng cường theo dõi, giám sát tàu cá hoạt động trên biển để cảnh báo, ngăn chặn tàu cá hoạt động vượt ranh giới vùng biển cho phép. Phối hợp với các địa phương ven biển trong việc khẩn trương hoàn thành việc lắp đặt thiết bị giám sát hành trình trên tàu cá đối với tàu cá thuộc diện bắt buộc phải lắp đặt theo quy định tại Nghị định số 26/NĐ-CP ngày 8/3/2019 của Chính phủ. Đồng thời tiếp tục hỗ trợ tập huấn, đào tạo cấp chứng chỉ thuyền viên, thuyền trưởng, máy trưởng… cho ngư dân; hướng dẫn ghi, nộp nhật ký khai thác, báo cáo khai thác thủy sản đúng quy định.
“Sở Nông nghiệp và PTNT đã chỉ đạo Thanh tra Sở, Chi cục Thủy sản phối hợp với các đồn biên phòng ven biển tiếp tục triển khai kiểm tra và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm khai thác IUU. Ưu tiên tập trung xử phạt các vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản liên quan đến nội dung không ghi, nộp nhật ký khai thác thủy sản, báo cáo khai thác theo quy định; không thông báo khi tàu cập, rời cảng trước 1 giờ cho Ban quản lý cảng cá; không đánh dấu tàu cá theo đúng quy định. Các tàu cá không lắp thiết bị giám sát hành trình; không bật, không duy trì hoạt động hoặc vô hiệu hóa thiết bị giám sát hành trình tàu cá khi hoạt động trên biển; ngưng dịch vụ hoạt động thiết bị giám sát hành trình nhưng vẫn đưa tàu đi khai thác trên biển; không chấp hành kiểm tra tàu cá tại cảng; các chủ tàu, thuyền trưởng đưa tàu hoạt động vượt ranh giới vùng biển cho phép trên các vùng biển nước ngoài… ảnh hưởng đến nỗ lực tháo gỡ cảnh báo “thẻ vàng” của EC”, ông Quốc nhấn mạnh.
Theo baoquangtri.vn, nguồn link http://baoquangtri.vn/Kinh-te/modid/419/ItemID/158563/title/Chong-khai-thac-IUU-van-con-nhieu-kho-khan